عطاران در نقش صددام؟! شوخی جدید برای جذب مخاطب

بالاخره چند وقت قبل «صددام» از پدرام پورامیری با بازی رضا عطاران اکران شد؛ پورامیری که فیلمنامه‌های موفقی مثل «جان‌دار» و «شنای پروانه» را در کارنامه‌اش دارد در قامت کارگردان سراغ یک کمدی پرفروش رفت؛ اما انگار مختصات دنیای جدیدی که در آن فعالیت می‌کند را نمی‌شناسد. او برای نقش اول فیلمش رضا عطارانی را انتخاب کرد که به‌طور معمول طی سال‌های اخیر در بیشتر نقش‌هایش فقط به نمک ذاتی اتکاء داشته و یک نوع بازی را با گریم‌های متنوعی ارائه کرده است. حالا او در «صددام» قرار است بدل عاشق‌پیشه دیکتاتور عراق باشد که برای ماموریتی به ایران آمده. ایده آدمی خاص در موقعیت متناقض و دشوار همیشه فرمول امتحان پس داده برای فیلم‌های پرفروش به‌خصوص در ژانر کمدی بوده و اگر قرار باشد در همین سطح فیلم و بازی عطاران را بررسی کنیم قطعاً به فروش مطلوب خواهند رسید. اما این‌که آیا از تمام ظرفیت‌های قصه استفاده شده، کارگردانی دقیق و درست بوده و عطاران هم نقشش را متفاوت از همیشه اجرا کرده، هرکدام گزاره‌های قابل بررسی و محل بحثی پیرامون فیلم «صددام» است.
اول این‌که حجم شوخی جنسی فیلم حتی کمدی‌های شانه تخم‌مرغی را هم غافلگیر کرده است. فیلم سراغ نوستالژی و دهه شصت می‌رود اما در بازسازی آن حال و هوا، به‌خصوص طراحی جزئیات لباس و صحنه ناموفق است. جنس بازی‌ها و فرآیندی که کارگردان در آن بتواند اجرایی را از بازیگر بگیرد که تصور هیچ‌کسی جز او در آن نقش ممکن نباشد هم به وضوح بلاموضوع شده. آزاده صمدی تکراری‌ترین نقش ممکن یعنی زنی عصبی و جدی را بازی می‌کند؛ پریناز ایزدیار جز یک لحن سرزبانی هیچ کار متفاوتی نکرده که همان هم نشان از کم‌مایه بودن فیلمنامه برای خلق کمدی و متوسل شدن به ترفندهای سطحی برای خنده گرفتن است. در نهایت رضا عطاران را داریم، بازیگری که گریمش تناسبی با نقشی که بازی می‌کند ندارد. او قرار است بدل صدام باشد؛ اما در قصه جوان بیست و چند ساله‌ای است که برای انجام کارهای خانوادگی قبل از ازدواج به عراق رفته و آن‌جا گیر افتاده. عطاران بازیگر دوست‌داشتنی و کارگردان خلاقی است؛ اما از وقتی فیلم و سریال نمی‌سازد و به بازی اکتفاء کرده در همان بازی هم رشدی نداشته. شاید بهترین بازی‌های عطاران مربوط به کارهایی بود که خودش هم کارگردانی اثر را به عهده داشت. حالا با عطارانی طرفیم که مدام تکرار می‌شود تا بدون کمترین ریسکی بازگشت سرمایه یک فیلم را تضمین کند؛ اما در این بازی سود اقتصادی، شاهد تکراری شدن هنرمندی هستیم که انتظارها از او بیشتر بود.