صیغه عقد به زبان فارسی: نظرات مراجع تقلید درباره صحت و اعتبار آن

یکی از مسائل مورد بحث در این زمینه، امکان خواندن صیغه عقد به زبان غیر عربی مانند فارسی است که در میان مراجع تقلید نظرات متفاوتی وجود دارد.

مبانی کلی:
صیغه عقد ازدواج در اسلام نیازمند ایجاب و قبول لفظی است که به صورت واضح بیانگر رضایت طرفین باشد. این صیغه باید در نزد عرف و اهل زبان، دلالت قطعی بر انشای نکاح داشته باشد.

نظر مراجع تقلید:
۱. امام خمینی(ره):
در تحریرالوسیله بیان می‌فرمایند به احتیاط لازم صیغه عقد باید به زبان عربی خوانده شود، مگر در مواردی که فرد قادر به تلفظ صحیح عربی نباشد. در این صورت می‌تواند به زبان دیگری (مانند فارسی) بخواند، مشروط بر اینکه الفاظ به کار رفته دقیقاً معادل مفاهیم عربی باشد. ایشان توکیل به غیر را در صورت توانایی فرد، لازم نمی‌دانند.

۲. آیت‌الله خامنه‌ای:
معتقدند اگر افراد نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند، می‌توانند به فارسی یا هر زبان دیگری عقد را جاری کنند، به شرطی که الفاظ به کار رفته دقیقاً معنی "زوجت" و "قبلت" را برساند. ایشان نیز گرفتن وکیل را لازم نمی‌دانند.

۳. آیت‌الله بهجت:
به طور مطلق خواندن صیغه به زبان فارسی یا هر زبان دیگری را جایز می‌دانند، حتی اگر فرد توانایی خواندن به عربی را داشته باشد.

۴. آیت‌الله تبریزی و فاضل لنکرانی:
در صورت عدم توانایی خواندن صیغه به عربی، احتیاط واجب را در توکیل به دیگری می‌دانند، مگر اینکه گرفتن وکیل ممکن نباشد که در این صورت خواندن به زبان دیگر جایز است.

نکات مهم:

اکثر مراجع معاصر (مانند آیت‌الله سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی و وحید خراسانی) نظر مشابه آیت‌الله خامنه‌ای را دارند.

در صورتی که صیغه به زبان فارسی خوانده شود، باید الفاظ به گونه‌ای باشد که دقیقاً معادل مفاهیم عربی باشد و هیچ ابهامی در انشای نکاح وجود نداشته باشد.

برای عقد موقت علاوه بر صیغه، تعیین دقیق مدت و مهر نیز ضروری است