نقد و بررسی شام ایرانی 2 | بفرمایید شام ایرانی بدون آشپزی کردن گروه بازیگران

شام ایرانی یکی از رئالیتی شو‌های خانوادگی پرطرفدار در پلتفرم‌های داخلی است که قسمت های مختلفی از آن تاکنون پخش شده است. شام ایرانی ساخته سعید ابوطالب است که بازیگران را در این رئالی شو به چالش می کشد. حالا بعد از گذشت سالها فصل جدید شام ایرانی روانه شبکه خانگی شده است اما گویا آشپزی کردن در آن ملاک نیست.

نهال موسوی در عصر ایران نوشت: برای تعطیلات آخر هفته من علاقه‌مند به برنامه‌های مرتبط با آشپزی و علی الخصوص این قسم برنامه‌ها تصمیم گرفتم که برنامه شام ایرانی ساخته سعید ابوطالب را ببینم که در شبکه نمایش خانگی عرضه شده است.

با توجه به ذهنیتی که از این شکل برنامه‌ها دارم که در رسانه‌های فارسی به «بفرمایید شام» معروف شده‌اند، اما اصل برنامه با اسم Come Dine With Me (با من شام بخور) اولین بار سال ۲۰۰۵ از کانال ۴ انگلیس پخش شد که مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و بعد بسیاری کشور‌های دیگر هم حق امتیاز ساخت آنرا خریداری کردند. از آمریکا، آلمان و فرانسه گرفته تا آفریقای جنوبی، ترکیه، مالزی و ..

شکل کلی این برنامه رئالیتی شو به این گونه است که هر هفته ۴ شرکت‌کننده در خانه‌هایشان برای هم شام تهیه می‌کنند و مخفیانه به هم امتیاز می‌دهند. در شب آخر مسابقه، هر کس که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد، برنده مسابقه می‌شود. 

در شام ایرانی هم سعی کرده‌اند تقریبا همین قاعده را حفظ کنند و شرکت کنندگان عبارتند از: کمند امیر سلیمانی، مونا کرمی، حدیث میرامینی و الیکا عبدالرزاقی. امیر کربلایی زاده هم قرار است به جای راوی به شکل حضوری در هر قسمت حضور داشته باشد و از آماده سازی و شام درست کردن هر شرکت کننده قبل از حضور مهمانان گزارش دهد، البته در قسمتی هم همراه با همسرش به خانه الیکا عبدارزاقی رفته است. 

اتفاق عجیب این است که در صفحه معرفی این برنامه در فیلیمو نوشته شده است که: «سریال شام ایرانی محصول ایران در سال ۱۴۰۳ است که توسط سعید ابوطالب کارگردانی شده. از بازیگرانی که در این سریال خانوادگی و درام به ایفای نقش پرداخته‌اند می‌توان کمند امیرسلیمانی، سپند امیرسلیمانی، مونا کرمی، پژمان بازغی، امیرعلی نبویان، مجتبی شفیعی، حسین رفیعی، عبدالله روا، الیکا عبدالرزاقی، حدیث میرامینی و امیر کربلایی زاده را نام برد.»

از همین جا سوالاتی در ذهن شکل می‌گیرد که چرا این هنرمندان قرار است در یک برنامه رئالیتی شو (واقعیت محور) ایفای نقش کنند؟ اگر قرار است ایفای نقش کنند چرا با اسم و مشخصات واقعی خودشان شرکت کرده‌اند؟ اصلا این که بنویسی شام ایرانی به روایت سعید ابوطالب یعنی چه؟ 

نکته دیگر این است که ۲ نفر کارشناس آشپزی هم علاوه بر شرکت کننده‌ها حضور دارند که آنها هم درباره شام درست شده حرف می‌زنند و امتیاز می‌دهند! این دیگر اوج خلاقیت برنامه سازان است! در واقع خواسته‌اند دو مدل برنامه مسابقه محور درباره آشپزی را با هم ترکیب کنند، اولی که ذکر شد و شکل دوم هم برنامه‌هایی است که افراد برای مسابقه آشپزی با حضور داوران حرفه‌ای شرکت می‌کنند. در اینجا این داوران هم حضور دارند و امتیاز هم می‌دهند چرا؟

اما اصلی‌ترین نقدی که به این برنامه شام ایرانی وجود دارد این است که اصلا انگار برنامه درباره آشپزی نیست و بیشتر یک گروه از بازیگران را دور هم جمع کرده‌اند که بگند و بخندد یا مافیا بازی کنند و ...

پایه اصلی این برنامه باید آشپزی کردن باشد، اما در اینجا تقریبا آشپزی کردن تنها دلیل جمع شدن این افراد برای تهیه یک برنامه شده است. حتی در قسمت الیکا عبدالرزاقی نشان داده می‌شود که او اصلا آشپزی نمی‌کند و غذا‌ها را از بیرون و به شکل آماده شده تهیه کرده است! 

از روند آماده سازی غذا‌ها به درستی تصویری نشان داده نمی‌شود مثلا اگر کسی پیاز خرد می‌کند یا هویج رنده می‌کند، مرغ سرخ می‌کند و ... بیننده باید ببیند که او چگونه این کار را می‌کند و شکل آشپزی کردن او را ببیند ولی در اینجا یک دوربین تصویری باز نشان می‌دهد و فقط از دور می‌بینیم که او در حال فلان کار است. این دیگر اولین و ساده‌ترین اتفاق رعایت نشده در این برنامه است! اما تا دلتان بخواهد درباره موضوعات مختلف و بی ربط حرف می‌زنند، طولانی، کشدار و ...

مسئله این است که یک نفر، چون من که علاقه‌مند به آشپزی است دوست دارد بنشیند و یک برنامه درباره آشپزی ببیند نه حرف زدن و خاطرات گویی و بگو بخند به محور اصلی برنامه تبدیل شود. این مانند آن است که شما تبلیغ یک خوراکی را بکنید و وقتی سفارش دادید و آنرا خریداری کردید، اما به جای خوراکی به شما ظروف آشپزخانه یا مواد شوینده تحویل دهند.

من اگر بخواهم استند آپ کمدی ببینم یا برنامه گفتگو محور طنز ببینم و یا ... برنامه‌های دیگری از منابع مختلفی وجود دارد ولی من تضمیم داشتم یک برنامه درباره آشپزی ببینم.

واقعا نمی‌خواهم بیشتر از این درباره تناقضات این برنامه بنویسم، چون از حوصله خارج است و مشکلات ابتدایی برنامه سازی در آن بسیار بیشتر از چند مورد است ولی همین را صریح و کوتاه بگویم که من می‌خواهم در برنامه بفرمایید شام ایرانی برنامه‌ای با محوریت آشپزی ببینم نه چیز دیگری، چرا سازندگان این برنامه قضیه به این سادگی را یادشان رفته است؟

بیشتر احساس می‌کنم یک گروهی دور هم جمع شده‌اند و هربار به یک بهانه‌ای برنامه‌هایی تولید می‌کنند، برخی وقت‌ها مافیا و پدرخوانده است و برخی وقت‌ها یک برنامه‌های با موضوع دیگر حتی بدون رعایت کمترین حد از استاندارد موجود برای برنامه‌ای، چون شام ایرانی یا همان بفرمایید شام معروف! تاسف براگیز است، چون من برای دیدن این برنامه هم وقت گذاشتم و هم هزینه دادم، اما دریغ از احترام به خواست مخاطب!

در یک کلام شام ایرانی ملغمه عجیبی است.